تکنیک های حرکتی دهانی
تمرینات حرکتی دهانی کمک می کنند که ماهیچه های دهان مانند گونه، زبان و فک با قدرت و به درستی عمل کنند. ضعف در هر کدام از این قسمتها منجر به مشکلات بلع و گفتاری خواهد شد. با انجام تمرینات لازم می توان تا حد زیادی این مشکلات را برطرف کرد.
تکنیک های حرکتی دهانی برای لب:
با کمک حرکات لب می توان صداهای مختلف را به کودک آموزش داد مثلاً اووو یا ای‌ی‌ی که هر کدام الگوی متفاوت حرکتی خاص خود را دارند. یا از کودک بخواهید با حرکت لب خود به صورت لبخند و سپس برگشت به حالت آرامش، ماهیچه‌های آن را تقویت کند.
لپ خود را باد کند و سپس خالی نماید و یا به سمت بالا و پایین این عمل را تکرار کند یا هنگام نوشیدن از نی استفاده کند. تمامی این حرکات در جهت تقویت ماهیچه لب و در نهایت تلفظ درست کلمات خواهد بود.
تکنیک حرکتی دهانی برای زبان:
صداهای مختلف را با کودک خود تمرین کنید و بخواهید از زبان خود استفاده کند مانند ت‌ت‌ت، ر‌ر‌ر، د‌دد و... یا کلماتی مانند برو را تکرار کند. زبان خود را به صورت چرخشی حرکت داده و یا معلق نگه دارد و سپس به آن استراحت دهد.
تکنیک حرکتی دهانی برای گونه:
برای تقویت عضلات گونه می توانید از کودک بخواهید لبهای خود را ببندد و گونه ها را منقبض کند. همچنین برای خوردن مایعات از نی استفاده کند.
تکنیک حرکتی دهانی با کمک بادکنک بازی:
از کودک بخواهید تا بادکنکی را باد کند. این کار عضلات دهان را تقویت کرده و ضمن آن کنترل نفس را نیز افزایش می دهد.
استفاده از بازی ساز دهنی:
با زدن سازدهنی توسط کودک، کنترل نفس او افزایش یافته و عضلات دهانی او تقویت خواهد شد. با تمرکز بر روی نوت ها و صدای ساز دهنی می توان این موارد را برطرف کرد.
استفاده از شکلات یا کره بادام زمینی:
مقداری شکلات یا کره بادام زمینی را از راه دهان کودک بمالید و بخواهید آنها را با زبان خود لیس بزند. به این صورت باعث تقویت عضلات دهانی کودک خواهید شد و ضمن آن کودک از این بازی لذت خواهد برد و به همکاری ادامه خواهد داد. ماساژ صورت نیز باعث تقویت عضلات دهان خواهد شد.
گفتار درمانی در سنین بالاتر نیز قابل انجام است. اما سرعت درمان در سنین بالا کمتر خواهد بود زیرا باید در برخی آموخته‌های قبلی تغییراتی ایجاد شود ولی در نهایت با تکرار تاثیر مثبت خود را نشان خواهد داد.
تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی در منزل
اولین نکته‌ای که باید برای انجام گفتار درمانی در منزل توسط والدین رعایت شود تقویت اعتماد به نفس کودک برای صحبت کردن است. برای این منظور باید یک سری از موارد را انجام دهید.
تشویق کودک به صحبت کردن:
سوالاتی را از کودک خود بپرسید که او را تحریک به پاسخ دادن کند. به عنوان مثال از او بپرسید: چه کادویی از دوست گرفتیی؟ و به این ترتیب او را ترغیب به پاسخ دادن و حرف زدن کنید.
گوش دادن:
صحبت های کودک خود با دقت گوش کنید. اگر زمان زیادی لازم است تا کودک صحبت خود را به پایان برساند، صبورانه و با دقت به آن گوش دهید تا اعتماد به نفس کودک خود را افزایش داده و در روان صحبت کردن او کمک کنید.
تمرین پیشنهادی:
با کودک خود و دوستانش یا با افراد خانواده یک دایره تشکیل دهید. جمله ای را به کودک بگویید تا آن را برای دیگری نقل کند و به همین صورت ادامه داده تا نهایتا آخرین کودک همان جمله را تکرار نماید.
کتاب خواندن:
به منظور تقویت مهارت زبانی فرزند خود کتاب و یا داستان مورد علاقه کودک را تهیه کرده و از او بخواهید آن را با صدای بلند، یک الی دو مرتبه بخواند.
به ارزیابی کودک خود بپردازید:
برای این مسئله باید در زمان هایی که کودک دچار تاخیر در گفتار می‌شود را بررسی کنید. به این ترتیب متوجه خواهید شد که آیا کودک فقط اختلال گفتاری دارد و یا عوامل دیگری نیز در آن دخیل هستند. با بررسی عملکرد فرزند خود با دیگر کودکان هم سن، ارزیابی دقیقی از مشکل آن به دست خواهید آورد.
اهداف درمانی کودک را مشخص کنید:
اهداف قابل دسترس برای درمان کودک را مشخص کنید. متناسب با سن کودک بر اهداف مورد نظر تمرکز کرده و راههای رسیدن به آنها را از روش‌های ساده تا پیچیده آغاز کنید.
در هر زمانی یک هدف را دنبال کنید:
برای آموزش استفاده درست از صدا به کودک خود، باید هر صدا را در یک زمان آموزش دهید. در صورت تداخل چند صدا و آموزش همزمان آنها، کودک خسته شده و همکاری نخواهد کرد. باید به کودک خود زمان کافی بدهید. ابتدا نحوه بیان صدای اول را به او نشان داد و سپس به مراحل هجاها، کلمات و جملات بروید. روش آموزش باید خلاقانه و جذاب باشد تا تاثیر مثبتی بر یادگیری کودک بگذارد.
گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی